De meeste christenen die ik spreek denken bij ‘christen zijn op je werk’ aan twee dingen: evangeliseren en vloeken, of beter gezegd: vloeken op het werk bestrijden.

Hoewel we weten dat christen zijn op je werk veel meer is dan dat, wil ik vandaag toch dat vloeken op het werk eens onder de loep nemen. Want blijkbaar vormt dat toch een hekel punt voor veel mensen.

Grofweg zijn er twee kampen: christenen die er wat van zeggen als er gevloekt wordt op het werk en christenen die dat niet doen.

In beide kampen bevinden zich een heleboel mensen die niet tevreden zijn met de huidige situatie en niet zo goed weten hoe ze er op een goede manier mee om kunnen gaan. Mensen die er niets van zeggen als ze gevloek horen, willen er vaak wel iets van zeggen, maar weten niet zo goed hoe. En ze zijn vaak ook bang voor de reacties en het beeld dat van hen ontstaat.

Mensen die er wel iets van zeggen zijn vaak niet tevreden met de uitwerking: ze worden niet begrepen, ze worden gepest, er ontstaat een vijandige sfeer of ze worden buitengesloten.

Beide manieren van omgaan met vloeken op het werk leiden dus niet tot tevredenheid. Als jij wél tevreden bent met jouw manier van omgaan met gevloek op je werkplek: houden zo! Wellicht is dit artikel dan niet voor jou bestemd.

Waarom willen we zo graag het vloeken bestrijden?

Weet je, ik begrijp nooit zo goed waarom we er met z’n allen zo’n groot probleem van maken. Doet vloeken écht zo’n pijn bij ons? Doet het écht zo’n pijn of dénken we dat omdat we jarenlang tegen elkaar hebben gezegd dat vloeken hetzelfde is als iemand die de hele dag in jouw bijzijn je vader of moeder loopt uit te schelden?

Ga dit eens na bij jezelf. De volgende keer als je een vloek hoort, krimpt je hart dan echt ineen van pijn? Voelt het werkelijk alsof iemand met een zweep op je rug slaat?

Ja maar, ze weten niet wat ze over zichzelf afroepen!

Ok, daar zit wat in. Want “ze” - degenen die vloeken - weten vast en zeker de impact niet van wat ze zeggen. Woorden hebben immers kracht, het hele heelal is ermee gemaakt.

Maar is dat werkelijk de reden dat we het vloeken op het werk proberen te bestrijden? Zijn we echt zo bewogen met hén of zijn het ònze oren die het niet aankunnen?

Vaak proberen we ze dan uit te leggen wat ze eigenlijk zeggen, maar dat heeft niet veel effect. Want hoe kun je iets uitleggen of duidelijk maken zonder dat je hetzelfde vertrekpunt hebt, zonder dat je hetzelfde referentiekader hebt? Het gros van de mensen die vloeken gelooft niet eens in God of heeft in ieder geval geen levende relatie met Hem!

Hoe gedragsverandering werkt

En het feit dat ze niet weten wat ze doen, is dat een goede reden om een gedragsverandering te proberen te bewerkstelligen? Want dat is wat we doen als we het vloeken op het werk willen bestrijden. We willen dat andere mensen hun gedrag veranderen.

Maar weet je, zo werkt duurzame gedragsverandering niet.

Echte gedragsverandering komt van binnenuit. Wat je doet komt voort uit wie je bent. Je gedrag komt voort uit je identiteit. Het heeft geen zin om gedrag aan te passen als identiteit niet veranderd is. Dan wordt gedrag namelijk door een externe factor bepaald en dus van buitenaf opgelegd. Ik kan je verzekeren: dat is zo zwaar, dat gaan ze voelen. Niemand krijgt het voor elkaar om van buitenaf opgelegd gedrag lang vol te houden.

Gedrag kan ook gekopieerd worden van een voorbeeld of rolmodel. De identiteit hoeft dan nog niet per se veranderd te zijn, maar het gedrag wordt al wel aangepast. Hierbij wordt de gedragsverandering niet van buitenaf opgelegd maar komt hij voort uit de (onbewuste) wil, van binnenuit dus.

Waarom is vloeken het ergst?

Want dat communiceren we met zijn allen door onze enorme nadruk op vloeken. ‘Ja, maar vloeken doet God zo’n pijn, en dat voelen wij ook!’ ‘Ok,’ zeg ik dan, ‘maar doet vloeken God meer pijn dan bijvoorbeeld afgodenverering, wat je kunt vergelijken met je verloofde of echtgenoot die vreemdgaat?’

Hoe komt het toch dat we ons zo concentreren op het vloeken op het werk, waarbij we ons baseren op de Tien Geboden, en vervolgens de rest van de Tien Geboden gemakshalve vergeten?

Wat is de boodschap?

Telkens als we proberen het vloeken op het werk te bestrijden brengen we een boodschap over naar onze medemensen. Die boodschap zegt dat zij hun gedrag moeten aanpassen voordat wij hen kunnen accepteren. Wij schrijven hen een wet voor, waar zij zich aan moeten houden.

Is dat werkelijk wat we willen overbrengen, is dat echt onze bedoelde boodschap? Is dat onze missie in deze wereld, om “het kwade” te bestrijden of mensen te onderwerpen aan onze wetten?

Of is onze bedoelde boodschap een boodschap van liefde, hoop, acceptatie en verzoening:

Het is God die door Christus de wereld met zich heeft verzoend: hij heeft de wereld haar overtredingen niet aangerekend. En ons heeft hij de verkondiging van de verzoening toevertrouwd. (2 Kr. 5:19)

De volgende keer dat je iemand hoort vloeken op je werk, denk dan eens na over je reactie. Overwin het kwade door het goede. Ga naar hem toe, geef hem een stevige omhelzing en zeg: ik hou van je!

Of laat op een iets minder opdringerige manier je onvoorwaardelijke acceptatie zien.

Vraag: Hoe denk jij hierover?

Foto door: rtgregory.